ชื่อสามัญ: Panda Crab
ชื่อวิทยาศาสตร์: Phricotelphusa sirindhorn Naiyanetr, 1989

ความเป็นมา:
เมื่อวันที่ ๖ ธันวาคม ๒๕๒๙ ศาสตราจารย์ไพบูลย์ นัยเนตร และกลุ่มนิสิตปริญญาโทภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ค้นพบปูพันธุ์ใหม่ของโลก จำนวน 2 ตัว บริเวณลำธารน้ำตกหงาว อำเภอเมือง จังหวัดระนอง เป็นปูน้ำตกที่มีสีสันสวยงาม กระดองและก้ามเป็นสีขาว ขา ตา และปากเป็นสีม่วงดำ เรียกได้ว่า เป็นปูที่มีลักษณะโดดเด่น แตกต่างจากปูน้ำจืดชนิดอื่นๆ เมื่อได้นำมาตรวจสอบแล้ว ไม่ปรากฎในอนุกรมวิธานของสัตว์จำพวกกุ้ง กั้งและปูมาก่อน จึงจัดได้ว่าเป็นปูน้ำตกชนิดใหม่ของโลกที่พบในประเทศไทยเป็นครั้งแรก

เนื่องในวโรกาสที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพิพิธภัณฑสถานธรรมชาติวิทยา ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2530 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงได้ขอพระราชทานกราบบังคมทูลอัญเชิญพระนามาภิไธยของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นชื่อวิทยาศาสตร์ของปูชนิดใหม่นี้ เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ผู้ทรงใส่พระทัยในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และเพื่อเป็นเกียรติประวัติแก่วงการอนุกรมวิธานทางด้านสัตว์น้ำของประเทศไทยและของโลก ซึ่งก็ได้รับพระราชทานพระราชานุญาต ในปี พ.ศ. 2530 ตั้งแต่นั้นมา ปูชนิดใหม่นี้จึงมีชื่อว่า Phricotelphusa sirindhorn โดยเรียกชื่อภาษาไทยว่า ปูเจ้าฟ้า

ลักษณะทั่วไป:
เป็นปูน้ำตกชนิดใหม่ของโลก มีสีสันสวยงามแปลกตา กระดองและก้ามทั้ง 2 ข้างเป็นสีขาว ขาเดินทั้ง 4 คู่เป็นสีดำ เบ้าตาทั้ง 2 ข้างและบริเวณปากเป็นสีม่วงดำ

ถิ่นที่อยู่:
ซอกตัวอยู่ตามใต้ก้อนหิน บริเวณน้ำตกหงาว วนอุทยานน้ำตกหงาว อำเภอเมือง จังหวัดระนอง

การกระจาย:
พบที่น้ำตกห้วยยาง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เขาพะเนินทุ่ง แก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี น้ำตกบนเขา อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

พิมพ์เผยแพร่ ในวารสารต่างประเทศ ชื่อ Crustaceana, International Journal of Crustacean Research ปีค.ศ. 1989, Vol. 56 no.3 หน้า 225 - 229 (ตรวจแก้ไขข้อมูลโดย ศาสตราจารย์ไพบูลย์ นัยเนตร ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)

บรรณานุกรม

• http://www.lib.ru.ac.th/journal/longlive.html (เว็บไซต์ของสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง) สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2546